อาการลองโควิด (Long COVID หรือ Post Covid-19) คือภาวะของคนที่หายจากโควิดแล้ว แต่ยังเผชิญกับอาการที่หลงเหลืออยู่ จากเชื้อไวรัสซึ่งทำให้เกิดการอักเสบได้ทั่วร่างกาย ตั้งแต่ระบบหายใจ ระบบทางเดินอาหาร เซลล์ประสาท ถุงลมปอด ไต ฯลฯ

แต่ละคนมีอาการและความรุนแรงไม่เหมือนกัน และไม่ใช่ว่าจะเป็นทุกราย สมาคมควบคุมอาหารแห่งอังกฤษ แนะนำ อาหารเมดิเตอร์เนียน ให้เป็น อาหารต้านลองโควิด

กินอาหารสุขภาพช่วยต้านลองโควิด (Credit: nomadparadise.com)

ข้อมูลจาก โรงพยาบาลรามคำแหง ระบุว่า ผู้ป่วยโควิดหลายรายรักษาหายแล้ว กลับไปใช้ชีวิตปกติเหมือนเดิมได้ แต่บางคนมี อาการลองโควิด รุนแรงจนไม่สามารถกลับไปใช้ชีวิตได้ปกติเหมือนเดิม

อาการลองโควิด มีโอกาสเกิดขึ้น 30-50% ระยะเวลาและความรุนแรงที่เป็นขึ้นอยู่กับสภาพร่างกายของแต่ละคน

โดย 10 อาการที่พบบ่อยที่สุด ได้แก่ เหนื่อยล้า หายใจไม่อิ่ม ปวดกล้ามเนื้อ ปวดหัว ไอเรื้อรัง เจ็บข้อต่อ เจ็บหน้าอก การรับรู้รสและกลิ่นเปลี่ยนไป อาการท้องร่วง ท้องเสีย ท้องอืด นอนไม่หลับ สมองล้า (Brain fog) มีผื่นคัน จนถึงเกิดสภาวะวิตกกังวล เครียด ซึมเศร้า

ผักผลไม้สดต้านอาการลองโควิด (Credit: JerzyGorecki)

การตรวจเช็คแต่เนิ่น ๆ เพื่อหาความผิดปกติเพื่อรักษาจะช่วยให้ระยะเวลาที่เกิด ลองโควิด สั้นลง และสามารถฟื้นฟูร่างกายให้กลับมาปกติได้เร็วขึ้น โดยแพทย์จะรักษาตามกลุ่มอาการ ให้ยารักษา และฟื้นฟูสภาพร่างกาย

อาหารเช้าขนมปังโฮลวีท (Credit: everydayhealthyrecipes.com)

ข้อมูลจาก รพ.พระราม 9 แนะนำว่า ช่วงหายจากโควิดควรพักฟื้นรักษาตัวอยู่ที่บ้าน เน้นดูแลร่างกายเพิ่มเติมเพื่อลดผลกระทบจากการอักเสบ

ที่สำคัญการ กินอาหาร ที่ช่วยฟื้นฟูร่างกายในทุก ๆ มื้อจะช่วยให้อาการลองโควิดหายเร็วยิ่งขึ้น โดย อาหารต้านลองโควิด ได้แก่ อาหารเมดิเตอร์เรเนียน ที่มีสารอาหารสำคัญช่วยฟื้นฟูร่างกาย อาทิ

(Credit: stroke.org)

โปรตีน ช่วยในการซ่อม สร้าง และเสริมเซลล์ต่าง ๆ ในร่างกาย โปรตีนเช่น เนื้อสัตว์ ปลา ไข่ ถั่วเปลือกแข็ง ถั่วฝักอ่อน ไข่และนม

พาสต้าโฮลวีท (Credit: jamiegeller.comdd)

แป้งไม่ขัดสี เช่น ข้าวกล้อง ขนมปังโฮลวีท เพื่อลดอัตราการดูดซึมน้ำตาลที่เร็วเกินไป (น้ำตาลมีส่วนเพิ่มโอกาสการอับเสบ)

ผักผลไม้หลากสี เพื่อให้ได้สารพฤกษเคมีและเส้นใยอาหาร

ออกกำลังกายอย่างเหมาะสม โดยอยู่ในคำแนะนำของแพทย์ อาจเริ่มด้วยการออกกำลังกายเบา ๆ เคลื่อนไหวช้า ๆ ก่อน (แม้ก่อนป่วยจะสามารถวิ่งหรือออกกำลังกายหนัก ๆ ได้)

สลัดควินัวกับถั่วชิคพี (Credit: eatingwell101.com)

สมาคมควบคุมอาหารแห่งอังกฤษ (British Dietetic Association –d BDA) และ NHS Eatwell Guide รายงานว่าอาหารต้านลองโควิด จะช่วยฟื้นฟูร่างกายให้กลับมาเหมือนเดิมโดยเร็ว ได้แก่ อาหารที่มีแร่ธาตุ วิตามิน โปรตีน ไฟเบอร์ ช่วยซ่อมเซลล์ในร่างกาย และเสริมระบบภูมิคุ้มกันให้แข็งแรงขึ้น

อาหารเมดิเตอร์เรเนียน (Credit: bda.uk.com)

แนะนำ อาหารเมดิเตอร์เรเนียน ในรูป พีรามิดแนวตั้ง โดยฐานล่างสุดคือ ผักและผลไม้ ให้กิน 5 ส่วนต่อวัน เป็นฐานล่างที่ใหญ่ที่สุด หมายถึงควรกินให้มากที่สุด

ถัดขึ้นไปเป็นกลุ่ม คาร์โบไฮเดรต ที่ให้พลังงาน ควรเลือกข้าวและแป้งไม่ขัดสี มันฝรั่ง ถั่ว และธัญพืชโฮลเกรน เพราะมีไฟเบอร์ วิตามิน และมีค่าดัชนีน้ำตาลต่ำ

    กินปลาสัปดาห์ละ 2 ครั้ง

ถัดขึ้นไปเป็น ปลาและอาหารทะเล กินอย่างน้อยสัปดาห์ละ 2 ครั้ง (ปริมาณตามขั้นพีรามิด) ต่อด้วย โปรตีน จากเนื้อสัตว์ปีก ไข่ นม ชีส โยเกิร์ต ชั้นบนสุดคือเนื้อแดง และของหวาน กินน้อยที่สุด

ดื่มน้ำสะอาดมาก ๆ น้ำผลไม้ดื่มได้ไม่เกินวันละ 150 มล. เพราะผลไม้ไทยรสหวานน้ำตาลสูง และเลี่ยงอาหารผ่านกระบวนเยอะ ๆ เช่น ไส้กรอก เบคอน เบอร์เกอร์ ขนมขบเคี้ยว

(Credit: goodtoknow.com)

อาการลองโควิด ทำให้การรับรู้รสและกลิ่นไม่เหมือนเดิม ทางแก้คือ ปรุงอาหารรสเข้มขึ้นด้วยเครื่องเทศและสมุนไพร ใส่พริกไทยแทนเกลือและน้ำตาล เพื่อสร้างรสชาติให้หนักขึ้น หรือช่วยด้วยกลิ่นของผลไม้ เช่น บีบมะนาวหรือใส่น้ำส้ม (สด) ช่วยชูรสได้

ผักผลไม้รักษาอาการลองโควิด (Credit: privategpextra.com)

หรือถ้าเบื่ออาหาร กินได้ไม่เยอะ อาจจัดอาหารว่าง อาหารทานเล่น (ที่มีประโยชน์) คั่นก่อนถึงมื้อใหญ่ หรือจัดปริมาณอาหารในจานลดลง ทำจานเล็ก ๆ ให้รู้สึกว่ากินหมด และกินให้บ่อยขึ้นอาจเป็นวันละ 4-5 มื้อ

ฟื้นฟูระบบทางเดินอาหาร ผลกระทบจากอาการลองโควิด อาจทำให้ระบบย่อยมีปัญหา ช่วยได้ด้วยผักผลไม้หลากสี ถั่ว ธัญพืช และอาหารที่มีโพรไบโอติกส์ เช่น นมเปรี้ยว โยเกิร์ต กิมจิ ผักดอง เพื่อช่วยสร้างจุลินทรีย์ที่มีประโยชน์ในลำไส้ แก้ไขอาการเกี่ยวกับลำไส้และการย่อยอาหาร

หอมแดง หอมใหญ่ มีเควอซิทิน (Credit: )

ไม่ควรกินอาหารเสริมมากเกินไป บางคนมีความเชื่อว่า วิตามินแก้ลองโควิดได้ เช่น วิตามินซี, ดี, ไนอะซินหรือบี 3, เควอซิทิน (Quercetin) ที่มีมากในหัวหอม หอมแดง พืชตระกูลเบอร์รี่ และสังกะสี กินจากอาหารดีกว่า

อาหารเสริมกินได้แต่ไม่ควรกินมากเกินไปอาจเกิดผลข้างเคียง ควรปรึกษาแพทย์ก่อน หรือช่วยได้ด้วยวิตามินรวม ทางที่ดีรับวิตามินจากอาหารดีที่สุด

   กินข้าวกล้องแทนข้าวขาว (Credit: cookieandkate.com)

อาหารไทยคล้ายอาหารเมดิเตอร์เรเนียน :  อาหารไทยประกอบด้วยพืชผัก นิยมใช้สมุนไพรสด และมีวัตถุดิบสดใหม่ตามธรรมชาติเหมือนกับอาหารเมดิเตอร์เรเนียน

เพียงแค่เปลี่ยนจากข้าวขาวเป็นข้าวกล้องหรือข้าวไม่ขัดสี กินตามฤดูกาล กินผัก-ปลาเป็นหลัก กินผลไม้ที่ไม่หวานมากแทนอาหารว่างและของหวาน ลดอาหารแปรรูป เลี่ยงการปรุงรสเค็มจัดหวานจัด   

อาหารเมดิเตอร์เรเนียน (Credit: Carolyn A.Hodges, R.D.)

ไม่เข้มงวดกับตัวเองมากเกินไป อาการลองโควิด อาจต้องใช้เวลาค่อย ๆ ฟื้นฟู เมื่อร่างกายเจ็บป่วยจะกินอาหารยาก กินอะไรก็ไม่อร่อย ควรให้โอกาสตัวเองอย่างค่อยเป็นค่อยไป และไม่เครียด

ข้อมูลจาก https://www.bangkokbiznews.com/lifestyle/1006035?anf=